Hapje voor hapje
Onze blogs
In de ruim tien maanden dat we nu officieel bestaan, waren we druk op allerlei fronten. Onze inspectie is doorgegroeid met nieuwe, gedreven collega’s, een nieuw managementteam en een eigen(wijze) werkwijze. We liepen mee met verschillende maatschappelijke organisaties, spraken mensen die bij ons aanklopten en ook met medewerkers van ministeries, toezichthouders, onderzoeksinstituten en -uiteraard- de uitvoeringsorganisaties van belastingen, toeslagen en douane. Ons ‘Startpunt voor dialoog’ was en is aanleiding om de contacten verder te verdiepen en van gedachten te wisselen over wat beter kan en moet. En, ‘last, but not least’, zeg ik als onderzoeker: we zijn dit jaar ook gestart met onderzoeken! Het eerste is onlangs gepubliceerd: de uitvoeringstoets van het Belastingplan 2023. Het onderzoek naar vroegsignalering door de Belastingdienst en verkennende studies naar de hersteloperatie Toeslagen, risicoselectie en financiële ondersteuning zijn volop in uitvoering.
Maar dat is allemaal niet waarover ik het eigenlijk in dit blog wil hebben. Op één van onze activiteiten wil ik namelijk inzoomen. We weten dat er nog heel veel meer te doen en te leren is. Met 23 inspectiemedewerkers domeinen doorgronden waarin zo’n 35.000 mensen werkzaam zijn is een flinke uitdaging. Hoe we dat doen? Volgens een Afrikaans gezegde is de enige manier om een olifant op te eten, het hapje voor hapje te doen. Met die uitspraak in gedachten hebben we de eerste helft van dit jaar douanekantoren bezocht en gaan wij nu langs bij verschillende kantoren van de Belastingdienst in het land. We maken kennis, proeven de sfeer, horen wat op de werkvloer leeft en waarmee men bezig is. De Belastingdienst is een complexe organisatie met 13 directies, 3 ondersteunende diensten en 4 shared service organisaties. Tegelijkertijd zijn er ook 13 ketens waarop de verschillende directies aangesloten zijn. Een flinke ‘olifant’ dus.
Omdat we een inspectie zijn die vanuit het perspectief van burgers en bedrijven naar de kwaliteit van de uitvoering kijkt, was onze eerste stap om op locatie kennis te maken met de twee directies die daarmee het meest van doen hebben: de directies Particulieren en Midden- en Kleinbedrijf. We horen, zien en leren veel bij die bezoeken. We worden steeds goed ontvangen door gemotiveerde medewerkers die met hart voor de zaak ervoor zorgen dat de overheid geld ophaalt om algemene voorzieningen als gezondheidszorg, infrastructuur of onderwijs te kunnen financieren. We krijgen minicolleges over onderwerpen en ontwikkelingen die op de kantoren leven, zoals projecten die erop gericht zijn om burgers en zzp-ers actief te benaderen als deze in de problemen dreigen te komen of om het aantal bezwaarschriften terug te dringen. Maar ook over (inter)nationale samenwerkingsprojecten op het gebied van omzetbelasting, e-commerce of aanpak van fraude. Naast enthousiasme zijn er zeker ook zorgen, bijvoorbeeld over de omvangrijke uitstroom van personeel vanwege leeftijd en een sneller verloop in de huidige krappe arbeidsmarkt. Zorgen over de balans tussen menselijke maat en de kerntaak om ook fraude op te sporen en te bestrijden. Zorgen over ruimte die wetgeving biedt, maar ook over de afstand die men ervaart tot ‘Den Haag’. De gesprekken en presentaties helpen ons om evenwichtig te kunnen reflecteren op het werk van de Belastingdienst en keuzes te maken waar we met ons toezicht het meeste kunnen bereiken. Het smaakt naar meer! We zullen onze bezoeken daarom uitbreiden naar de andere kantoren. Er zijn er nog tientallen te gaan. De komende tijd zullen er dus nog veel ‘hapjes’ volgen.
Lenemieke Goossens