Belastingplan 2023
We onderzochten hoe het ministerie van Financiën rekening hield met de uitvoerbaarheid van nieuwe maatregelen door burgers en bedrijven. Dit gaf namelijk inzicht in eventuele aandachtspunten en verbeteringen voordat het plan wordt uitgevoerd. Als het plan goed uitvoerbaar is voor alle betrokkenen – dus ook voor medewerkers van de Belastingdienst - draagt dit bij aan het doel dat het kabinet voor ogen heeft en het herstel van het vertrouwen in de overheid.
Op 26 september 2022 publiceerden we de bevindingen van ons onderzoek naar de uitvoeringstoets van het Belastingplan 2023.
Aanbevelingen
Onze aanbevelingen luiden als volgt:
- Maak van ‘doenlijkheid’ een vast criterium in het besluitvormingsproces van nieuw beleid, naast doeltreffendheid en doelmatigheid. Pas dit aan in de Comptabiliteitswet (wet met regels over het financieel beheer van de overheid) zodat ook de zichtbaarheid in overwegingen wordt gestimuleerd.
- Ga na of de veronderstellingen over het leven en gedrag van mensen die te maken krijgen met de nieuwe wetgeving kloppen met de werkelijkheid.
- Bewaak bij nieuw beleid de balans tussen snelheid en zorgvuldigheid. De wens om maatregelen snel te kunnen invoeren -bijvoorbeeld om doelgroepen sneller te kunnen helpen – kan ten koste gaan van een goede analyse van de doelgroep.
- Bekijk de maatregel binnen het geheel van het stelsel waar het deel van uitmaakt. Nieuwe maatregelen gaan in veel gevallen over nieuwe uitzonderingssituaties. Die richten zich weliswaar op specifieke doelgroepen maar maken ook onderdeel uit van een complex systeem dat hierdoor als geheel nog ingewikkelder wordt gemaakt.
Reactie ministerie van Financiën
Op 18 november 2022 reageerden de staatssecretarissen Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst en De Vries (Toeslagen en Douane) op het onderzoeksrapport. We namen via een Kamerbrief kennis van hun voornemens om invulling te geven aan de verbeterpunten. Het ministerie gaf hierbij aan voor een andere route te kiezen dan door ons werd voorgesteld om de doenlijkheid van voorstellen explicieter zichtbaar te maken voor de Kamer. We hebben in onze reactie aan het Directoraat-generaal voor Fiscale Zaken (DGFZ) in overweging meegegeven om de door ons voorgestelde aanpassing van artikel 3.1. van de Comptabiliteitswet te betrekken in de lopende evaluatie van de Comptabiliteitswet.
We zullen met belangstelling de realisatie van de verbeterpunten in 2023 volgen.